Product Manager cần những tư duy sản phẩm (Product mindset) nào? Là nội dung chính của bài viết này.
Bất cứ công việc gì, khi bạn tư duy đúng thì bạn sẽ đặt câu hỏi đúng, đặt câu hỏi đúng thì câu trả lời sẽ có giá trị.
Trước khi đi vào chi tiết các tư duy về sản phẩm mà một Product manager hoặc một founder của startup cần biết.
Định nghĩa Product như sau:
User (X) muốn đi từ A đến B với khoảng cách D.
VẬY.
X là ai? (X là người trực tiếp dùng sản phẩm, hay là người trả tiền sử dụng sản phẩm, hay là người hưởng lợi sản phẩm, hay X có cả 3 vai trò này luôn).
==> X là Khách hàng mục tiêu (target customer).
A là nhu cầu chưa được phục vụ, là vấn đề mà X đang đấu tranh.
(nếu nhiều người như X, thì gọi là quy mô thị trường đủ lớn (market size). Để trả lời cho câu hỏi độ lớn thị trường, cơ hội thị trường).
A là Không gian vấn đề (Problem Space), là cơ hội thị trường (market opportunity)
B là mong muốn kết quả đạt được sau khi đập tan A (rào cản, những vấn đề, nhu cầu chưa được phụ vụ). B có thể coi là mục tiêu, mong muốn, ước mơ của X.
B là Không gian giải pháp (Solution Space) của các startup, Công ty.
X gặp vấn đề A chưa được giải quyết, chưa được phục vụ để đạt được mong muốn B.
Lúc này Sản phẩm ra đời để rút ngắn nhất khoảng cách D từ A đến B để thỏa mãn X.
Vậy Sản phẩm là gì?
Sản phẩm là những gì giúp khách hàng đang gặp vấn đề có thể vượt qua để đạt được mong muốn mục tiêu.
Sản phẩm tốt là gì?
Sản phẩm tốt là sản phẩm giúp NHIỀU (quy mô thị trường đủ lớn - market size) khách hàng giải quyết vấn đề để đạt được mục tiêu đồng ý trả tiền mang lại lợi nhuận cho người tạo ra sản phẩm.
Hai tư duy sản phẩm mà mình thích.
Upgrade your user, not your product. Don’t build better cameras — build better photographers. (Kathy Sierra)
Don't find customers for your product. Find products for your customers. (by Seth Godin).
Đó là những gì cơ bản về Product, và cụ thể hơn là bài viết này mình chia sẻ về Digital product (Mobile app, website, software,...)

Vậy Product Manager cần những tư duy nào để làm sản phẩm thành công?
Ở câu hỏi trên có hai câu hỏi nhỏ.
Câu hỏi nhỏ thứ nhất - Thế nào là sản phẩm thành công?
Là sản phẩm có GIẢI PHÁP ĐÚNG giải quyết ĐÚNG VẤN ĐỀ cho NHIỀU NGƯỜI DÙNG và mang lại LỢI NHUẬN cho doanh nghiệp.
Ngược lại, Sản phẩm thất bại là sản phẩm ra đời rồi "đi tìm khách hàng cho sản phẩm", hoặc "nỗ lực tạo ra sản phẩm và ít người dùng" hay "sản phẩm không giúp khách hàng tiến bộ và không mang lợi nhuận cho người tạo sản phẩm"
Câu hỏi nhỏ thứ hai - Có những Tư duy sản phẩm nào?
Dưới đây là các Tư duy sản phẩm (Product mindset) cho Product manager.
Tư duy nguyên tắc cơ bản (First Principle thinking)
Nhắc đến tư duy này thì nhắc đến Elon Musk, ông đã áp dụng nguyên tắc này để tạo ra các sản phẩm đổi mới mang tính cách mạng.
Tư duy theo nguyên tắc cơ bản là chia nhỏ các vấn đề phức tạp thành các yếu tố cơ bản (vấn đề nhỏ hơn) và sau đó kết hợp lại để hiểu gốc rễ của vấn đề. Đào sâu để hiểu những nguyên tắc cơ bản để hiểu nguyên lý của một sự việc, vấn đề.
Bạn có thể dụng nhiều cách để mổ xể để hiểu đến tận cùng của vấn đề, ví dụ đặt câu hỏi 5WHs, 5W1H, Fishbone diagram (Sơ đồ hình xương cá hay còn gọi là sơ đồ nhân quả),...
Công việc cần thực hiện của khách hàng (Job to be done)

Khách hàng đang cố gắng hoàn thành một công việc nào đó, họ thuê "sản phẩm" của bạn để hoàn thành công việc đó để đạt được mục tiêu mong muốn.
Công việc cần thực hiện (Job to be done) giúp bạn hiểu khoảnh khắc khó khăn, động cơ của của khách hàng trong một ngữ cảnh cụ thể. Từ đó xác định nhu cầu chưa được phục vụ, đây là cơ hội thị trường để sản phẩm bạn ra đời.
Khách hàng có một cái job đang đấu tranh, vì thế thúc đẩy họ đi tìm giải pháp để giải quyết job đó cho họ. Và sản phẩm bạn ra sẽ thu hút họ.
Tóm lại, Công việc cần thực hiện (Job to be done) giúp bạn tìm ra nhu cầu chưa được phục vụ (Underserved customer Needs) hoặc hiểu được những khao khát, mong muốn tiến bộ một điều gì đó của khách hàng.
Đọc chi tiết về Job to be done Tại đây
Tư duy sắp xếp thứ tự ưu tiên (Prioritization mindset)
Là một Product manager thì tư duy, kỹ năng này rất quan trọng khi bạn bắt đầu quá trình thực thi xây dựng sản phẩm.
Để trả lời cho câu hỏi "Làm cái gì trước, cái gì sau?" thì PM cần có tư duy này. PM sẽ lên kế hoạch lộ trình phát triển sản phẩm (Product Roadmap), để các bên liên quan tham gia phát triển sản phâm (stakeholder) biết được những cột mốc của sản phẩm, các giai đoạn bàn giao (release) các nhóm tính năng.
Và quan trọng với các startup lần đầu ra sản phẩm mới, khi founder hoặc PM phải định nghĩa phiên bản MVP.
Ví dụ một số phương pháp liên quan đến Tư duy sắp xếp thứ tự ưu tiên (Prioritization mindset)
+ Ma trận MoSCoW (Must-have; Should have, Could have, Will not have)
+ Ma trận lựa chọn tính năng ưu tiên (Với 3 trục: Khả năng tác động - Impact; Sự nổ lực - Effort; Độ rủi ro - Risk) hoặc Ma trận với hai trục Nổ lực (Effort) và Giá trị (Value).
+ Mô hình Kano dùng để xác định các tính năng quan trọng nhất khi tạo ra một sản phẩm, dựa trên mức độ hài lòng mà họ dự kiến sẽ mang lại cho người dùng.
+ User Story mapping dựa vào các câu chuyện người dùng, đánh giá nhu cầu sử dụng để chọn các danh sách ưu tiên và sắp xếp theo giai đoạn phát triển.
Không dừng lại ở một Product Manager, mình nghĩ tư duy này ai cũng cần, ưu tiên cái gì nên làm. Nếu như bạn làm một thứ mà Nổ lực nhiều, giá trị cực thấp thì bạn đang lãng phí nguồn lực.
Product - Market Fit
Đây là khái niệm của một cột mốc trong giai đoạn phát triển startup.
Giai đoạn 1: Hình thành sản phẩm (Prototype/ MVP). Đây là giai đoạn với mục tiêu Problem-Solution Fit, tức là giải pháp của bạn có giải quyết đúng vấn đề thực tế hay không.
Giai đoạn 2: Giai đoạn Thẩm định thị trường. Sau khi hoàn thiện sản phẩm ở giai đoạn 1, thì các startup ra mắt sản phẩm, đo lường và thẩm xem sản phẩm có phù hợp với thị trường (Product-Market Fit) hay không.
Giai đoạn 3: Giai đoạn tăng trưởng (Growth)

Product-Market Fit là cột mốc quan trọng trước khi các startup muốn growth sản phẩm.
Vậy Product - Market Fit là gì?
Sản phẩm của bạn giải quyết đúng vấn đề, đáp ứng đúng nhu cầu của thị trường có quy mô đủ lớn, mang lại giá trị cho khách hàng và mang lợi nhuận cho startup.

Trên đây là 4 tư duy mà Product Manager nên biết. Bài tiếp theo trong chuỗi series này, mình sẽ chia sẻ các tư duy khác, kỹ năng, framework, công cụ cần thiết, kiến thức Tech cho PM.
Phần 2 mình sẽ chia sẻ về Design thinking, Product Risk, Agile thinking, Lean thinking, Outcome-based mindset, Data-driven.
Commentaires