Mỗi người có điểm xuất phát, năng lực tiếp thu, trải nghiệm, góc nhìn, nhu cầu, mục đích khác nhau. Nên việc đọc sách của mỗi người cũng khác nhau, mức độ hiệu quả cũng khác nhau.
Mình luôn bắt đầu câu hỏi tại sao cho bất cứ công việc nào đó dù nhỏ. Bắt đầu bằng câu hỏi tại sao, giúp hiểu bản thân, và hiểu bản chất vấn đề, nguyên nhân gốc rễ. (Mình sẽ viết một bài chi tiết về nguyên lý cơ bản/ đầu tiên/ nguyên bản - First Priciple, nói về tìm nguyên nhân gốc rễ vấn đề ở một bài khác)
Làm cái gì đó mà bản thân phải thực sự có nhu cầu, nhu cầu sẽ tạo ra hành động, hành động tạo ra động cơ, xúc cảm.

Đọc sách theo cách của bạn
Tại sao phải đọc sách? Và tại sao phải đọc sách này?
Mỗi người sẽ có câu trả lời tương ứng khác nhau.
Sách là một trong nhiều loại thông tin khác nhau để con người thu thập, tiếp thu. Thông tin/kiến thức thuộc về nhân loại, của chúng ta.
Bằng sự trải nghiệm, năng lực tiếp thu, sẽ có góc nhìn cá nhân, từ góc nhìn cá nhân sẽ biến những loại thông tin trên thành tri thức riêng của mỗi người. Hồi trước mình có học Phương pháp Luận Sáng tạo do Thầy Phan Dũng dạy, và có đoạn Thầy chia sẻ
"Kiến thức/thông tin là của nhân loại, tri thức là thông tin có ý nghĩa của mỗi người"
Tri thức của người này có thể chỉ là thông tin của người khác.
Quay lại việc đọc sách, hơn nhiều ngàn năm con người đã chứng minh rằng đọc sách là một trong nhiều cách tự học hiệu quả.
Dùng tư duy độc lập, và kỹ năng đặt câu hỏi khi đọc sách. Miễn sao mình thấy cuốn sách được chọn để đọc đáp ứng nhu cầu riêng của bản thân, sau đó có thể ứng dụng vào hoàn cảnh, cuộc sống của cá nhân, vậy là ok rồi.
Bạn thường thấy những bài review sách, đó cũng là tri thức của cá nhân người đọc. Mình nghĩ, tư duy người đọc và tư duy người viết (sách) sẽ khác nhau. Tùy trải nghiệm cá nhân sẽ có những góc nhìn, thẩm thấu khác nhau về "thông tin" mà bạn đưa vào não để xử lý.
Không có khái niệm đúng sai, vì nó thuộc về "năng lực tiếp thu của mỗi người". Mà năng lực tiếp thu lại phụ thuộc vào sự trải nghiệm. Một cuốn sách có thể bị chê theo cảm nhận của người này, và được tâm đắc bởi người kia.
OK, giờ mình sẽ chia sẻ theo quan điểm cá nhân của mình việc đọc sách nhé.
Như ở trên mình có nói, sách là một kiểu "thông tin" mà bạn đưa vào não để xử lý, từ đó trở thành tri thức riêng của bạn thông qua nhận thức, mức độ trải nghiệm của cá nhân bạn.
Với bản thân mình, đọc sách hiệu quả là đọc chủ đề, nội dung mình thích, nhu cầu cụ thể cho bản thân (ví dụ phục vụ công việc, ví dụ đọc vì thích chủ đề về Tâm linh, Tâm lý,..), từ nhu cầu đó sẽ sinh ra hành động đọc sách có chủ đích, có động cơ và sử dụng những thông tin đã đọc ứng dụng vào cuộc sống, công việc.
Mình đọc sách như thế nào?
- Đầu tiên, chọn cuốn sách bản thân muốn đọc, đọc phục vụ cho nhu cầu cá nhân. Ví dụ gần đây nhất, mình đọc cuốn sách "Lean Product playbook", cuốn sách phục vụ cho công việc của mình.
- Đọc lướt mục lục, chọn mục mình muốn đọc sâu nhất và xem thử mục này có liên kết với mục nào hay không. Để làm được điều này, mình phải sẽ đọc lướt, đọc mục lục, đọc lời giới thiệu.
- Bắt đầu đọc: Quá trình đọc, mình thường kết hợp 3 động tác (miệng đọc thầm, tay trỏ theo để tập trung tránh phân tán và dừng lại chỗ hay, sau đó search thêm trên google để hiểu sâu về đoạn hoặc cụm từ, để đảm bảo hiểu bản chất đoạn mà cá nhân thấy hay, có thể áp dụng được hay không vào công việc, cuộc sống).
- Sử dụng mindmap để hệ thống hóa những gì đọc, những keywords quan trọng.
- Áp dụng ngay vào công việc. Ví dụ khi đọc sách "The Lean Product Playbook", mình áp dụng rất nhiều vào quy trình làm sản phẩm. Nổi bật nhất là phần thẩm định vấn đề kĩ hơn, áp dụng một số framework về chọn đúng vấn đề của thị trường, bảng đánh giá value propositon của sản phẩm với các Existing solution.

Tóm lại, đọc sách là kỹ năng đã tồn tại hàng ngàn năm nay. Tuy nhiên mức độ hiệu quả tùy thuộc vào từng người.
Và mình đúc kết lại một số điều như sau:
- Sách hiệu quả, nếu biết chọn lọc và quan trọng hơn là chọn đúng nhu cầu, sở thích của bản thân.
- Sách hiệu quả, vì những người viết sách họ đã có những trải nghiệm nhất định (đa phần là vậy) để quyết định chuyển tri thức của họ thành thông tin cho nhân loại (người đọc).
- Tư duy người viết khác tư duy người đọc. Có thể với người viết là tri thức, nhưng với người đọc chỉ là thông tin. Việc của người đọc là biến thông tin đó trở thành tri thức riêng của họ.
Vòng lặp: Thông tin (tạo ra)--> Tri thức (tạo ra)--> Thông tin
- Áp dụng những kiến thức đã đọc vào công việc, cuộc sống dù là nhỏ nhất. Đọc sách nhiều mà không ứng dụng thì giống như việc chúng ta bị "bội thực thông tin/kiến thức" và đói "tri thức". Tri thức chỉ được tạo ra khi cá nhận bạn sử dụng thông tin đó có giá trị.
Tái bút: Bài viết được viết qua sự trải nghiệm, quan điểm, góc nhìn cá nhân, tổng hợp kiến thức có dẫn nguồn, kiến thức luôn có những giới hạn nhất định. Vì thế, bài viết có thể còn hạn chế trong khuôn khổ hiểu biết, trải nghiệm cá nhân và có thể không phù hợp với các góc nhìn của một nhóm người đọc. Rất mong, các bạn đọc hãy tiếp thu một cách có chọn lọc và xem đây là một góc nhìn khác trong hành trình thu thập thông tin, kiến thức.
Cuối cùng, trên tinh thần chia sẻ là một phương pháp học hiệu, như slogan website này - Learning by sharing, rất mong nhận được sự góp ý của quý bạn đọc để mình cải thiện và trau dồi thêm, cũng như thêm góc nhìn.
Xin cảm ơn quý bạn đọc!
Comments